Uwaga
Serwis Wedamedia jest stroną firmową Grupy Wedamedia. Aby zostać wedapedystą, czyli Użytkownikiem z prawem do tworzenia i edycji artykułów, wystarczy zarejestrować się na witrynie poprzez złożenie wniosku o utworzenie konta, co można zrobić tutaj. Liczymy na Waszą pomoc oraz wsparcie merytoryczne przy rozwoju także naszych innych serwisów tematycznych.

Wikimedia Foundation

Z Wedamedia, wedukacja
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Szablon:Stowarzyszenie infobox Wikimedia Foundation, oficjalnie Wikimedia Foundation Inc. – organizacja typu non-profit z siedzibą w San Francisco, zarządzająca serwisami internetowymi typu wiki o wolnej treści. Należy do Ruchu Wikimedia, jest właścicielem serwerów i znaków towarowych projektów Wikimedia (Wikipedii oraz jej „projektów siostrzanych”). Została założona przez Jimmy’ego Walesa w 2003 w celu finansowania projektów Wikimedia[1].

W 2016 fundacja zatrudniała ok. 300 pracowników i osiągnęła przychody rzędu 50 milionów USD. Przewodniczącym rady powierniczej (zarządu) jest Maria Sefidari[2], a dyrektor wykonawczą jest Katherine Maher[3].

Historia

Siedziba Wikimedia Foundation w San Francisco

20 czerwca 2003 Jimmy Wales ogłosił decyzję o założeniu fundacji utrzymującej Nupedię i Wikipedię. Siedzibą fundacji został St. Petersburg na Florydzie[4]. Nazwa „Wikimedia” została zaproponowana przez Sheldona Ramptona na anglojęzycznej liście dyskusyjnej Wikipedii w marcu 2003. Nieco później Daniel Mayer zarejestrował domeny wikimedia.org i wikimediafoundation.org. Wraz z ogłoszeniem powstania Wikimedia Foundation, Jimmy Wales oznajmił przekazanie prawa własności do domen Wikipedii, Wikisłownika i Nupedii na rzecz Wikimedia Foundation. Również prawa autorskie do wszystkich materiałów związanych z tymi projektami, które zostały stworzone przez pracowników Bomisu lub samego Walesa, stały się własnością Wikimedia Foundation. Sprzęt komputerowy, na którym działają projekty Wikimedia, został przekazany Wikimedia Foundation.

25 września 2007 rada powiernicza postanowiła, że nową siedzibą fundacji będzie San Francisco. Decyzję tę uzasadniono usytuowaniem podobnych organizacji, potencjalnych partnerów, wyspecjalizowanym rynkiem pracy oraz lepszą i tańszą komunikacją międzynarodową (szczególnie z rozwijającymi się krajami azjatyckimi)[5]. Plik:Wikipedia - FactsMatter2016-pl.webm

Działalność

Statut fundacji określa, że celem jest gromadzenie i rozwijanie zasobów edukacyjnych, a także ich efektywne rozpowszechnianie na całym świecie. Misją organizacji jest utrzymywanie otwartych serwisów internetowych typu wiki, dostępnych bezpłatnie.

Fundacja utrzymuje się z darowizn zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, oraz z licencjonowania prawa do użycia nazw i logo projektów na produktach i w ramach usług komercyjnych.

Projekty i inicjatywy

Projekty Wikimedia

Oprócz Wikipedii, fundacja prowadzi działalność innych wiki, które opierają się na modelu darmowej treści, a ich głównym celem jest rozpowszechnianie wiedzy. Są to:

Wikibooks logo Nazwa: Wikibooks
Opis: zbiór podręczników
strona WWW: wikibooks.org 		Wikinews logo Nazwa: Wikinews
Opis: gazeta online
strona WWW: wikinews.org 		Wikispecies logo Nazwa: Wikispecies
Opis: taksonomiczny katalog gatunków
strona WWW: wikimedia.org
Wikidata logo Nazwa: Wikidata
Opis: baza wiedzy
strona WWW: wikidata.org 		Wikipedia logo Nazwa: Wikipedia
Opis: encyklopedia
strona WWW: wikipedia.org 		Wikiwersytet logo Nazwa: Wikiwersytet
Opis: zbiór ćwiczeń i szkoleń
strona WWW: wikiversity.org
Wikimedia Commons logo Nazwa: Wikimedia Commons
Opis: repozytorium multimediów
strona WWW: commons.wikimedia.org 		Wikiquote logo Nazwa: Wikiquote
Opis: zbiór cytatów
strona WWW: wikiquote.org 		Wikivoyage logo Nazwa: Wikivoyage
Opis: przewodnik turystyczny
strona WWW: wikivoyage.org
Wikimedia Meta logo Nazwa: Meta-Wiki
Opis: koordynacja wszystkich projektów Wikimedia
strona WWW: meta.wikimedia.org 		Wikisource logo Nazwa: Wikisource
Opis: biblioteka cyfrowa
strona WWW: wikisource.org 		Wiktionary logo Nazwa: Wiktionary
Opis: słownik online i tezaurus
strona WWW: wiktionary.org

Partnerzy

Szablon:Legenda Szablon:Legenda

Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma organizacjami należącymi do ruchu Wikimedia. Nie są to oddziały WMF przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy zawarli umowy określające zasady współpracy między nimi a Wikimedia Foundation. Model partnerski WMF przewiduje cztery typy organizacji partnerskich:

  • chaptery – osoby prawne typu non-profit reprezentujące ruch Wikimedia i współdziałające w celach określonych globalnie, prowadzące działalność skupioną na określonym terytorium. Ich nazwa składa się z członu „Wikimedia” oraz nazwy geograficznej (narodowej lub węższej). Mogą one używać znaków towarowych należących do Wikimedia Foundation i uczestniczą w zbiórce funduszy prowadzonej przez WMF[6]. W marcu 2016 było 41 chapterów, w tym Wikimedia Polska[7],
  • organizacje tematyczne – osoby prawne typu non-profit reprezentujące ruch Wikimedia; ich działalność dotyczy określonego tematu, który niekoniecznie związany jest z obszarem geograficznym. Mają takie same prawa do wykorzystywania znaków towarowych WMF i uczestnictwa w zbiórce funduszy co chaptery[6]. W marcu 2016 była jedna organizacja tematyczna[8];
  • grupy użytkowników – grupy wolontariuszy z wyznaczonymi osobami kontaktowymi, pracujące nad wspólnymi projektami. Podstawową ich cechą jest łatwość zakładania i prowadzenia. Mają ograniczone prawo użycia znaków towarowych WMF, nie muszą być wyposażone w osobowość prawną[6]. W marcu 2016 było 55 grup użytkowników[9],
  • partnerzy ruchu – organizacje podzielające wartości wyznawane przez uczestników ruchu Wikimedia, aktywnie wspierające działalność ruchu, mające ograniczone użycia znaków towarowych WMF. W marcu 2016 trwały prace nad utworzeniem tej kategorii partnerów Wikimedia Foundation[6].

Zarządzanie

Na pierwszym planie Christophe Henner, przewodniczący Rady Powierniczej od 2016
Rada Powiernicza na sesji pytań i odpowiedzi w czasie Wikimanii 2015

Na czele Fundacji stoi Rada Powiernicza. W jej skład wchodzi dziesięć osób: fundator (Jimmy Wales), dwóch członków wybranych przez chaptery i organizacje tematyczne, trzech nominowanych przez społeczność Wikimedia w drodze głosowania (wśród nich prof. Dariusz Jemielniak, kadencja 2015–2017) oraz czterech dokooptowanych przez Radę ze względu na kompetencje (wśród nich Guy Kawasaki, kadencja 2015–2016)[10]. Od lipca 2018 przewodniczącą Rady jest María Sefidari[2].

W styczniu 2016 Rada dokooptowała Arnnona Geshuriego, zarządzającego działem HR Tesla Motors[11]. W tym samym miesiącu społeczność wolontariuszy wystosowała petycję przeciwko wyborowi Rady. Była to reakcja na informacje o związkach Geshuriego z aferą płacową w Dolinie Krzemowej i niewyjaśnione usunięcie Jamesa Heilmana z Rady[12]. Geshuri zrezygnował pod koniec stycznia 2016[13].

Funkcjonuje także kilka gremiów doradczych podległych Radzie Powierniczej, m.in. Funds Dissemination Committee (opiniuje plany budżetowe[14]), Affiliations Committee (rekomenduje przyjęcie organizacji do grona partnerów WMF[15]) i Advisory Board (grono ekspertów wspomagających członków Rady Powierniczej[16]).

Pracownicy

Liczba pracowników Wikimedia Foundation według działów. Stan na czerwiec 2016

Pierwszym pracownikiem Wikimedia Foundation był Brion Vibber, deweloper oprogramowania MediaWiki. Został zatrudniony pod koniec 2004[17]. W połowie 2005 w Wikimedia Foundation pracowało siedem osób (m.in. prawnik, rzecznik prasowy i trzy osoby w dziale technicznym)[18]. W roku budżetowym 2009–2010 było 50 pracowników, w następnym – 78, w 2011–2012 planowano zatrudniać ok. 120 osób, a do 2013 – ponad 170 osób[19]. W 2015–2016 liczba pracowników wynosiła ok. 270–280[20].

Od czerwca 2006[21] stanowiska szefa działu prawnego i dyrektora wykonawczego piastował Brad Patrick. Jego następcą od lipca 2007 był Mike Godwin[22]. W grudniu tego samego roku dyrektorką wykonawczą została Sue Gardner[23], która pełniła to stanowisko przez siedem lat, do maja 2014, kiedy zastąpiła ją Lila Tretikov[24]. Tretikov zrezygnowała z pracy w lutym 2016[25], a od czerwca 2019 roku dyrektorką wykonawczą jest Katherine Maher[3].

Budżet

Budżet Wikimedia Foundation w latach 2003–2015 (rok budżetowy trwa od 1 lipca do 30 czerwca)
Rok budżetowy Dochody Wydatki Aktywa netto
Wartość
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.) 		Wydatki
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.) 		Aktywa netto
(w USD) 		Zmiana roczna
(w proc.)
2003–2004[26] Szablon:Zmiana 80 129 Szablon:Zmiana nd. Szablon:Zmiana 23 463 Szablon:Zmiana nd. Szablon:Zmiana 56 666 Szablon:Zmiana nd.
2004–2005[26] Szablon:Zmiana 379 088 Szablon:Zmiana 373,1 Szablon:Zmiana 177 670 Szablon:Zmiana 657,2 Szablon:Zmiana 268 084 Szablon:Zmiana 373,1
2005–2006[26] Szablon:Zmiana 1 508 039 Szablon:Zmiana 297,8 Szablon:Zmiana 791 907 Szablon:Zmiana 345,7 Szablon:Zmiana 1 004 216 Szablon:Zmiana 274,6
2006–2007[27] Szablon:Zmiana 2 734 909 Szablon:Zmiana 81,4 Szablon:Zmiana 2 077 843 Szablon:Zmiana 162,4 Szablon:Zmiana 1 658 282 Szablon:Zmiana 65,1
2007–2008[28] Szablon:Zmiana 5 032 981 Szablon:Zmiana 84,0 Szablon:Zmiana 3 540 724 Szablon:Zmiana 70,4 Szablon:Zmiana 5 178 168 Szablon:Zmiana 212,3
2008–2009[29] Szablon:Zmiana 8 658 006 Szablon:Zmiana 72,0 Szablon:Zmiana 5 617 236 Szablon:Zmiana 58,6 Szablon:Zmiana 8 231 767 Szablon:Zmiana 59,0
2009–2010[30] Szablon:Zmiana 17 979 312 Szablon:Zmiana 107,7 Szablon:Zmiana 10 266 793 Szablon:Zmiana 82,8 Szablon:Zmiana 14 542 731 Szablon:Zmiana 76,7
2010–2011[31] Szablon:Zmiana 24 785 092 Szablon:Zmiana 37,8 Szablon:Zmiana 17 889 794 Szablon:Zmiana 74,2 Szablon:Zmiana 24 192 144 Szablon:Zmiana 66,3
2011–2012[32] Szablon:Zmiana 38 479 665 Szablon:Zmiana 55,2 Szablon:Zmiana 29 260 652 Szablon:Zmiana 63,6 Szablon:Zmiana 34 929 058 Szablon:Zmiana 44,4
2012–2013[33] Szablon:Zmiana 48 635 408 Szablon:Zmiana 26,4 Szablon:Zmiana 35 704 796 Szablon:Zmiana 22,0 Szablon:Zmiana 45 189 124 Szablon:Zmiana 29,4
2013–2014[34] Szablon:Zmiana 52 465 287 Szablon:Zmiana 8,6 Szablon:Zmiana 45 900 745 Szablon:Zmiana 28,6 Szablon:Zmiana 53 475 021 Szablon:Zmiana 18,3
2014–2015[34] Szablon:Zmiana 75 797 223 Szablon:Zmiana 44,5 Szablon:Zmiana 52 596 782 Szablon:Zmiana 14,6 Szablon:Zmiana 77 820 298 Szablon:Zmiana 45,5

Przypisy

  1. ↑ Rupert Neate: Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas (ang.). telegraph.co.uk, 2008-11-07. [dostęp 2015-06-04].
  2. ↑ 2,0 2,1 Wikimedia Foundation announces Tanya Capuano as new Trustee, alongside leadership appointments at 14th annual Wikimania, diff.wikimedia.org, 20 lipca 2018 [dostęp 2020-09-13] (ang.).
  3. ↑ 3,0 3,1 Foundation Board appoints Katherine Maher as Executive Director, blog.wikimedia.org, 24 czerwca 2016 [dostęp 2016-06-24] (ang.).
  4. ↑ Jimmy Wales: Announcing Wikimedia Foundation (ang.). lists.wikimedia.org. [dostęp 2015-06-05].
  5. ↑ Ryan Kim: Wikimedia abandons Florida for San Francisco (ang.). sfgate.com. [dostęp 2015-06-05].
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Wikimedia movement affiliates/Models, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  7. ↑ Wikimedia chapters – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  8. ↑ Wikimedia thematic organizations – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  9. ↑ Wikimedia user groups – Meta, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  10. ↑ Rada Powiernicza Wikimedia Foundation, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  11. ↑ Kelly Battles and Arnnon Geshuri join Wikimedia Foundation Board of Trustees, blog.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  12. ↑ Wikipedia just turned 15 years old. Will it survive 15 more?, dailyherald.com, 23 stycznia 2016 [dostęp 2016-03-11].
  13. ↑ Wikipedia editors sign vote of no confidence, bbc.com [dostęp 2016-03-11] (ang.).
  14. ↑ Funds Dissemination Committee/Framework for the Creation and Initial Operation of the FDC, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  15. ↑ Affiliations Committee, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-03-11].
  16. ↑ Advisory Board, wikimediafoundation.org [dostęp 2016-03-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-12].
  17. ↑ Kaldari, Wikipedia Signpost/2012-12-31/Interview, „The Signpost”, 15 lipca 2015 [dostęp 2016-07-03] (ang.).wiki?
  18. ↑ Michael Snow, Wikipedia Signpost/2005-05-30/Foundation official positions, „The Signpost”, 30 maja 2005 [dostęp 2016-07-03] (ang.).wiki?
  19. ↑ Andrew Orlowski, Wikipedia doesn't need your money - so why does it keep pestering you?, 20 grudnia 2012 [dostęp 2016-07-03].
  20. ↑ Wikimedia Foundation Annual Plan/2016-2017/Final, meta.wikimedia.org [dostęp 2016-07-03].
  21. ↑ Press releases/Wikimedia Foundation Announces Interim Executive Director, wikimediafoundation.org, 12 czerwca 2006 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  22. ↑ Florence Devouard, Welcome Mike !, lists.wikimedia.org, 3 lipca 2007 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  23. ↑ Press releases/Sue Gardner, wikimediafoundation.org, 3 grudnia 2007 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  24. ↑ Announcing our new Executive Director: Lila Tretikov, blog.wikimedia.org, 1 maja 2014 [dostęp 2016-07-03] (ang.).
  25. ↑ Alex Hern, Head of Wikimedia resigns over search engine plans, „the Guardian”, theguardian.com, 26 lutego 2016 [dostęp 2016-07-03].
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2006, 2005 and 2004, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  27. ↑ Microsoft Word – {F0900CC7-D37E-4CDF-95E3-B1F38D7DCD03}.doc [dostęp 2012-11-26].
  28. ↑ Microsoft Word – 31935 SFO Wikimedia fs.doc [dostęp 2012-11-26].
  29. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2009 and 2008, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  30. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June 30, 2010 and 2009, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-11-26].
  31. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2011 and 2010, Wikimedia Foundation [dostęp 2015-10-25].
  32. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2012 and 2011, Wikimedia Foundation [dostęp 2012-12-26].
  33. ↑ Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2013 and 2012, Wikimedia Foundation [dostęp 2013-12-14].
  34. ↑ 34,0 34,1 Wikimedia Foundation, Inc. Financial Statements June, 2015 and 2014, Wikimedia Foundation [dostęp 2015-11-06].

Linki zewnętrzne

Informacje w projektach siostrzanych
Commons-logo.svg  Multimedia w Wikimedia Commons
Wikinews-logo.svg  Wiadomości w Wikinews
Wikimedia Community Logo.svg  Wikimedia Foundation w Meta-Wiki
Ruch Wikimedia
Serwisy
Serwisy niezależne
Organizacje
Społeczność
Ludzie
Różne

Logo Wikimedia

Błąd Lua w module „Moduł:Kontrola_autorytatywna”, w linii 787: attempt to index field 'wikibase' (a nil value).

Źródło: „https://wedamedia.pl/index.php?title=Wikimedia_Foundation&oldid=2003”